මුත්රා ගල්
ලෝකයේ දෙවැනියටම දරාගත නොහැකි වේදනාව...
මටත් හතරවෙනි වතාවටත් ඊයේ ඒ දරුණුම වේදනාවට මුහුණ
දෙන්න සිදුවුනා...
අනේ හතුරෙක්ටවත්, දන්න කියන කිසිම කෙනෙක්ට ඒ වේදනාව දැනෙන්න එපා...🙏🙏🙏
ඒ නිසාම මුත්රා ගල් ඇතිවීම හා ඒ ගැන තොරතුරු ඔයාලා හැමෝගෙම දැනගැනීම පිණිස දාන්න හිතුනා..
මුත්රා ගල් ඇතිවීම වලකා ගනිමු... 💯💯💯💯
දවසට ලීටර් 03ක් හෝ 04ක් වතුර බොමු...💦💦💦💦
ඒ මොහොතේ මගෙ ඒ දරුණු වේදනාව සමනය කරන්න කැපවූ කුරුණෑගල ශික්ෂණ රෝහලේ හදිසි අනතුරු අංශයේ කාර්‍යමන්ඩලයටත් , මං නේවාසිකව ප්‍රතිකාර ලැබූ ward 27 වෛද්‍ය, හෙද ඇතුලු සියලු කාර්‍යමන්ඩලයටත් , මගේ urology ward එකේ විනෝද් අයියා, සාගර අයියා ඇතුලු උපකාර කල මගේම හෙද සහෝදරත්වයටත් බොහොම පිං...🙏🙏🙏🙏
මූත්‍රා ගල් ඇති වීම සුලභ රෝගී තත්ත්වයකි.....
වතුර අඩුවෙන් බොන විට මුත්රා ඉතා සාන්ද්‍ර වේ... එවිට වකුගඩුවේ සිට මුත්රා ගමන් මාර්ගයේ කුඩා කැටති ඇතිවේ. මෙම කැටති සාමාන්‍යයෙන් මුත්රා සමග ගසාගෙන යන අතර විශාල කැටති වකුගඩුවේ ඉතිරිවේ. මෙම කැටති ක්‍රම ක්‍රමයෙන් එකතුවී විශාල ගල් ඇතිවේ. විශාල ගල් මුත්රා මාර්ගය අවහිර කරයි.
මුත්රා ගල් වර්ග...
මුත්රා ගල් එහි සංයුතිය අනුව වර්ග කිහිපයකට බෙදා දක්වන්න පුලුවන්.
1. කැල්සියම් සහිත ගල්
මේවා කැල්සියම් ඔක්සලේට් කැල්සියම් ෆොස්ෆේට් වැනි රසායනික සංයුතීන්ගෙන් යුතු වේ. මෙම ගල් වර්ගය X-ray පරීක්ෂණයට හසු වනවා. මුත්රා ගල් වලින් 80% ක පමණම සංයුතිය වන්නේ කැල්සියම් ඔක්සලේට්. ඒ නිසා බහුතරයක් ගල් වර්ග මෙම සරල පරීක්ෂණයෙන් හදුනා ගැනීමේ හැකියාව තිබෙනවා.
2. යුරික් අම්ල ගල්
අධික ලෙස ප්‍රෝටීන් ආහාරයට ගැනීම නිසා, තරබාරු කම, ගවුට් රෝගයේදී(මෙයත් පිෂ්ඨය නොමැතිව ප්‍රෝටීන් පමණක් ආහාරයට ගැනීමෙන් සෑදෙන රෝගයකි) මෙම ගල් සැදීමට පුළුවන. අධික ආම්ලික මුත්රා ඇතිවිට මෙම ගල් සෑදේ. මේවා සාමාන්‍ය X-ray වලට හසු නොවේ.
3. සිස්ටීන් ගල්
1% ක් පමණ සුළු පිරිසකට මෙම ගල් වර්ගය ඇතිවන අතර වකුගඩුවේ ඇති ඇමයිනෝ අම්ල ගමනා ගමන මාර්ගයේ පරම්පරා ගත රෝගී තත්වයක් නිසා මෙම ගල් වර්ගය සෑදේ. මෙම ගල් තරුණ අවධියේදීම ඇතිවන අතර ජීවිත කාලය පුරාම මෙම ගැටළුව පවතී. දිර්ඝකාලින ප්‍රතිකාර ලෙස වැඩිපුර වතුර බිම, ප්‍රෝටීන් ආහාර පාලනය, රෝගය පිළිබඳව දැනුවත් කිරීම යන දේ කළහැකි අතර ඇතැම්විට ඖෂධ යොදාගනී.
4. අසාදන ගල්
මෙම වර්ගයේ ගල් ඇතිවන්නේ නිතර හැදෙන මුත්රා අසාදන වලට නිසියාකාරව ප්‍රතිකාර නොකළ විටයි. මෙහිදී මුත්රා මර්ගයේ ඇතිවන පරිසරය ගල් ඇතිවී ඉක්මනින් වර්ධනය වීමට උපකාරීවේ. මෙවැනි ගල් ඉතා විශාල වන අතර වකුගඩුව විනාශ කිරීමට පවා පුළුවන.
මූත්‍රා ගල් ඇති වීමට හේතු මොනවාද?
මූත්‍රා ගල් ඇති වීමට හේතු වන ප්‍රධානම කාරණාව ලෙස ජලය අඩුවෙන් පානය කිරීම දක්වන්න පුලුවන්. ජලය පානය කිරීම මග හැරෙන සහ වැඩි වශයෙන් තාපයටත් ඉර එලියටත් නිරාවරණය වන රැකියාවන් තවත් සුලභ හේතුවක්. බේකරි කර්මාන්තය මේ සදහා හොඳ උදාහරනයක්. රාබු , කැකිරි , පිපිඤා, අනෝදා සහ තේ වැනි ඔක්සලේට් අධික අහාර වර්ග මූත්‍රා මර්ගයේ ගල් ඇති වීමේ ඉඩ වැඩි කරන්වා. අනෙකුත් හේතු කාරණා ලෙස වකුගඩු වල ව්‍යුහයේ වෙනස්කම්, පවුලේ වෙනත් අයෙකුට මූත්‍රා ගල් තිබීම, බඩවැල් හෝ වකුගඩු ආශ්‍රිතව පවතින වෙනත් රෝගී තත්වයන් හදුනාගන්න පුලුවන්.
රෝගය ඇතිදැයි දැන ගන්නේ කෙසේද?
මුත්රා ගල් ඇතිවිට මුලික අවදියේදී කිසිදු රෝග ලක්ෂණයක් ඇති නොවේ. රෝගලක්ෂණ නොමැතිවිට මෙය බොහෝවිට සොයාගන්නේ වෙනත් රෝගයක් හඳුනා ගැනීමට සිදුකරන X-ray පරීක්ෂණ මගිනි.
එහෙත් ප්‍රධාන රෝග ලක්ෂණයක් වන්නේ දරාගත නොහැකි බඩේ කැක්කුමයි. එම කැක්කුම වෘශණ කෝශ වලටද තදින් දැනේ...මෙම වේදනාව යටිබඩ දිහාවට විහිදී යන සහ විටින් විට එන යන තද වේදනාවකි. ඇතැම් විට වමනය පවා ඇතිවිය හැක.
ප්‍රධානම රෝග ලක්ෂණය වේදනාවයි. මුත්රා ගමන අඩාල වීම නිසා වකුගඩු තුල ඇතිවන පීඩනයෙන් වකුගඩුවේ ආවරණය ඇදීමකට ලක් වී වේදනාව ඇති කරනවා... තවද මුත්‍රාවල වර්ණය අනුවද හදුනාගත හැක.. කහ පැහැති සාන්ද්‍රණය වැඩි මුත්රා පිටවෙනවනම් මුත්රා ගල් සම්බන්ධ ව අවධානය යොමුකල යුතුය...
ගල ඇති ස්ථානය අනුව කොන්දේ හෝ යටිබඩේ වේදනාව ඇති විය හැකියි... එය කොන්ද යටිබඩ හරහා මුත්‍රාශය, වෘෂණ කෝශ දක්වා ඉතාමත් තියුණු ලෙස විහිදීයයි...
වෙනත් වේදනාවකින් මෙය වෙන් කර හදුනාගැනීමට පහත ලක්ෂණ උපයෝගී වෙනවා .
- ඉතාම අධික වේදනාව
- පැය කිහිපයක් පැවතීම
- ක්ෂනිකව පටන් ගැනීම
- වෙනත් කාර්යකට සම්බන්ධයකින් තොර වීම
- වේදනාව ශිෂ්ණය හෝ කෝශ වෙත ගමන් කිරීම
- දා දිය දැමීම
- වමනය
ප්‍රතිකාරය ආරම්භ කළ පසු වේදනාව තරමකට සමනය වේ. නමුත් මින් ප්‍රතිකාර සම්පූර්න බව අදහස් නොවේ. එබැවින් වෛද්‍යවරයා පවසන තුරු ප්‍රතිකාරයට සහභාගී විය යුතුයි.
උණ සමග ඇති වන ඇග වෙව්ලීම ආසාදනයක ලක්ෂණ විය හැකියි. එබැවින් මෙවැනි අවස්ථාවකදී නොපමාව වෛද්‍ය උපදෙස් පැතිය යුතුය.
සමහර අවස්ථා වලදී (විශාල ගලක් ඇති විට, මුත්රා වාහිනී වලට හානි වූ විට, වකුගඩු වල ක්‍රියාකාරීත්වය අඩු වූ විට, ආසාදනයකදී), සැත්කමකින් පසුව මුත්රා වාහිනී තුලට සිහින් ලෝහ නාලයක් (stent) ඇතුලු කරයි. එය තාවකාලික බැවින් මාස 6කින් ඉවත් කල යුතුය. එය සිහි තබාගෙන නිසි කලදී වෛද්‍යවරයා ලවා ඉවත් කර ගත යුතුයි.
ප්‍රතිකාර වෙත යොමු වීමේදී ඔබට දැනට ඇති අසනීප, ඔබ ගන්නා බෙහෙත්, දැනට අත් බෙහෙත් හෝ අයුර්වේද ප්‍රතිකාර ගන්නේ නම් ඒවාත්, වෛද්‍යවරයාට නොසඟවා පැවසීම වැදගත් වේ.
මුත්රා ගල් වලින් ඇති වන සංකූලතා මොනවාද ?
මුත්රා සමග ලේ වහනය වීම, ගල්නිසා මුත්රා ආසාදන ඇති වීම, ප්‍රතිකාර වලින් පසුවත් ගල් ඉතිරි වීම, නැවත නැවත ගල් ඇති වීමේ අවදානම මෙම තත්වයේ සංකූලතා කිහිපයක්.
මූත්‍රා ගල් ඇති වීමෙන් වැලකෙන්නේ කෙසේද ?
1. ජලය වැඩි වශයෙන් පානය කිරීම ඉතා වැදගත් . දිනකට පානය කල යුතු ජලය පරිමාව එක් එක් පුද්ගලයා මත, කර්යශීලී බව අනුව, දේශගුනය අනුව වෙනස් වනවා. එබැවින් මූත්‍රාවල පැහැය සුදු පැහැයට හැරෙන ප්‍රමාණයට ජලය පානය කිරීම නිර්දේශ කරන්න පුලුවන්. දෙහි වැනි පානද භාවිතයට සුදුසුය.
2. ඔබගේ බර උසට සරිලන ප්‍රමාණයට අඩු කර ගැනීම.
3. පෙර සදහන් කරන ලද ඔක්සලේට් අධික ආහාර (රාබු , කැකිරි , පිපිඤා, අනෝදා සහ තේ) අවම කිරීම.
4. දිනකට අවශ්‍ය කැල්සියම් ප්‍රමාණය ලබා ගැනීම. (කැල්සියම් වැඩි වීමත් අඩු වීමත් යන දෙකම අහිතකරයි)
5. අධික ලෙස මාංශ ගැනීමෙන් වැලකීම.
6. හදුනාගත් රෝග වලට නිසි ලෙස ප්‍රතිකාර ගැනීම.
7. වරක් රෝගය වැලදුනු කෙනෙක් නම් වෛද්‍ය උපදෙස් අනුව නිසි කලට පූර්ව හදුනාගැනීමේ පරීක්ෂණ වලට ලක් වීම.
8. කෙටි අහාර(Fast foods), ලුණු අධික අහාර වලින් වැලකීම.
9. මධ්‍යසාර භාවිතයෙන් වලකින්න, නැතිනම් භාවිතය අවම කරන්න.
10. එලවලු සහ පලතුරු වැඩි වශයෙන් අහාරයට ගන්න...
ඇතැම් කරුණු උපුටාගන්නා ලද අතර, කුරුණෑගල ශික්ෂණ රෝහලේ මා දැනට සේවය කරන ජන්‍ය මෞත්‍ර ලිංගික වාට්ටුවේ ( Urology ward) ජේශ්ඨ හෙද සහෝදරයින්ගෙන් අසා සකසා පළකරමි...
H.M.D.W රවී බණ්ඩාර
හෙද නිළධාරී
Urology ward 21/22
ශික්ෂණ රෝහල..
කුරුණෑගල
උපුටා ගැනීමකි
C e y l o n
Post a Comment