හවායි දූපත් වල හෙලිකොප්ටරයකින් සතියට මදුරුවන් ලක්ශ ගානක් අතහරින්නේ ඇයි?
හවායි දූපත්වල ජීවත්වන Honeycreeper වැනි අතිශය අලංකාර දේශීය පක්ෂීන් අද දැඩි අන්තරායක. ඔවුන්ට මදුරුවන්ගෙන් බෝවන ‘කුරුළු මැලේරියාවට’ එරෙහිව කිසිම ප්‍රතිශක්තියක් නැහැ. අපට හානියක් නැති වුවත්, එක් මදුරු දෂ්ට කිරීමක් පවා මේ අහිංසක කුරුල්ලන්ට මාරාන්තිකයි. දේශගුණය වෙනස් වීමත් සමඟ උෂ්ණත්වය ඉහළ යන විට මදුරුවන්ගේ ව්‍යාප්තිය වැඩි වන නිසා, පක්ෂීන්ගේ පැවැත්මට විශාල තර්ජනයක් එල්ල වී තිබෙනවා.
මේ භයානක තත්ත්වය නවත්වන්න විද්‍යාඥයන් අලුත් උපක්‍රමයක් භාවිතා කරනවා.
ඔවුන් සෑම සතියකම පිරිමි මදුරුවන් ලක්ශ ගානක් රසායනාගාරවල බෝ කර, හෙලිකොප්ටර් මගින් වනාන්තරවලට මුදා හරිති. මෙය පුදුම සහගතයි, නමුත් හොඳම දේ තමයි: පිරිමි මදුරුවන් කිසිවිටෙක දෂ්ට කරන්නේ නැහැ! ඒ නිසා මේ මදුරුවන් පක්ෂීන්ට හෝ මිනිසුන්ට කිසිදු හානියක් නොකරන ආරක්ෂිත ‘යුධ හමුදාවක්’ වගේ ක්‍රියා කරනවා.
මේ උපක්‍රමය ක්‍රියාත්මක වන්නේ මෙහෙමයි: මෙම විශේෂ පිරිමි මදුරුවා වනයේ සිටින දෂ්ට කරන ගැහැණු මදුරුවෙක් සමඟ සංසර්ගයේ යෙදෙනවා. නමුත් ඔවුන්ගේ සංසර්ගයයෙන් ලැබෙන බිත්තර විනාශ වී යනවා.
බිත්තර විනාශ වීමට හේතුව: රසායනාගාරයේදී මෙම පිරිමි මදුරුවන් තුළ ‘වොල්බැකියා’ (Wolbachia) නම් විශේෂ බැක්ටීරියාවක් කෘතිමව ඇති කර තිබෙනවා. මේ පිරිමි මදුරුවා වනයේ සිටින සාමාන්‍ය ගැහැණු මදුරුවෙක් සමඟ සංසර්ගයේ යෙදෙන විට, මෙම අසමාන සංයෝගය හේතුවෙන් ගැහැණු මදුරුවා දමන බිත්තරවලින් අලුත් පැටවුන් බිහි නොවී විනාශ වී යනවා.
ගැහැණු මදුරුවෙක් ඇගේ ජීවිත කාලය තුළ එක් වරක් පමණක් සංසර්ගයේ යෙදෙන නිසා, මෙම ක්‍රමය නිසා අලුතින් මදුරු පැටවුන් බිහි වීම ක්‍රමානුකූලව මුළුමනින්ම නතර වෙනවා.
මේ විද්‍යාත්මක ක්‍රමවේදය මඟින් රෝග පතුරුවන මදුරු ගහනය විශාල වශයෙන් අඩු කිරීමටත්, එමගින් හවායි දූපත්වල වටිනා පක්ෂි සම්පත වඳවී යාමෙන් බේරා ගැනීමටත් හැකි වී තිබෙනවා. තාක්ෂණය සොබාදහම රැක ගන්නා අපූරුම අවස්ථාවක්!
පසු සටහන
ලංකාවේ මේ ක්‍රමවේදය අත්හදා බලලා තියනවා..ඒක සාර්තක වෙලාත් තියනවා .නමුත් Wolbachia ජෛව පාලන ක්‍රමවේදය ශ්‍රී ලංකාව පුරා මහා පරිමාණයෙන් ව්‍යාප්ත කිරීමේදී ප්‍රධාන බාධක කිහිපයක් පවතී. පළමුව, මදුරුවන් බෝ කිරීම සඳහා උසස් තත්ත්වයේ රසායනාගාර පහසුකම් ස්ථාපිත කිරීමේ හා නඩත්තු කිරීමේ අධික පිරිවැය සහ තාක්ෂණික ශ්‍රම බලකායක් අවශ්‍ය වීම විශාල මූල්‍ය අභියෝගයකි. දෙවනුව, Wolbachia ආසාදිත මදුරුවන් රටේ විවිධ දේශගුණික කලාපවලට නිවැරදි ප්‍රමාණයකින් සහ කාලසීමාවන් තුළ බෙදා හැරීමේ හා මුදා හැරීමේ සංකීර්ණ සැපයුම් ජාලය කළමනාකරණය කිරීම දුෂ්කරය. තෙවනුව, ක්‍රමයේ කාර්යක්ෂමතාව තහවුරු කිරීමට රට පුරා නිරන්තර අධීක්ෂණ පද්ධතියක් පවත්වාගෙන යාම සහ මදුරුවන්ට Wolbachia වලට එරෙහිව ප්‍රතිරෝධය ඇතිවීම වැළැක්වීම ජීව විද්‍යාත්මක හා මෙහෙයුම් අභියෝග ලෙස පවතී.
©✍Hemantha niroshan .
Post a Comment