ශ්‍රී ලංකාව තුළ වකුගඩු පිළිකා රෝගීන් සංඛ්‍යාව සීඝ්‍ර ලෙස වර්ධනය වෙමින් පවතින අතර, මෙම මාරාන්තික රෝගය ජාතික සෞඛ්‍ය අර්බුදයක් බවට පත්ව තිබේ. එහෙත් මෙම රෝගී තත්ත්වය කල්තියා හඳුනාගැනීමෙන් එහි අවදානම අඩුකර ගත හැකි බව ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර මහ රෝහලේ මෞත්‍ර ලිංගික හා වකුගඩු බද්ධ කිරීමේ ඒකකයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ වෛද්‍ය නිලධාරිනී වෛද්‍ය යසුනි මාණික්කගේ මහත්මිය පෙන්වා දෙයි. අපි දැන් වැඩිදුරටත් ඇයත් සමඟ සාකච්ඡා කරමු.
වකුගඩු පිළිකා යනු කුමක්ද?
“සාමාන්‍ය පුද්ගලයකුගේ ශරීරය තුළ වකුගඩු දෙකක් තියෙනවා. අපි සාමාන්‍යයෙන් කියන්නේ වකුගඩුව බෝංචි ඇටයක් හැඩැති අවයවයක් කියලා. මිනිසකු අත මිට මෙළවූ විට දැක ගත ඇති ප්‍රමාණය තමයි වකුගඩුවක ප්‍රමාණය වන්නේ. පපුවට පහළ කොන්දේ පිටුපස දෙපැත්තේ තමයි වකුගඩු පිහිටලා තියෙන්නේ. මෙහි ප්‍රධාන කාර්යභාරය වෙන්නේ මිනිස් ශරීරයේ ඇති වැඩිපුර වතුර ඉවත් කිරීම, රුධිර පීඩනය පාලනය කිරීම, රතු රුධිරාණු සෛල නිෂ්පාදනයට අවශ්‍ය හෝමෝන නිෂ්පාදනය කිරීම ආදියයි. සාමාන්‍යයෙන් වකුගඩුවල සෛල මිනිස් ශරීරය තුළ පාලනයක් සහිතව වර්ධනය වී, බෙදී, මියයනවා. ඒත් වකුගඩු පිළිකාවක් කියන්නේ මේ සෛල පාලනයෙන් තොරවීමයි. පාලනයෙන් තොරව එක් එක් ආකාරයෙන් වර්ධනය වී පිළිකාවක් බවට පත්වෙනවා. පිළිකා මඟින් වකුගඩු අසල ඇති අනෙක් සෛලවලටත් හානි කරනවා. එවිට ශරීරයේ අනෙක් අවයවවලටත් මේ පිළිකාව පැතිරීමේ අවදානමක් තියෙනවා. අපි බොහෝ විට දකින්නේ එක් වකුගඩුවක පමණක් පිළිකාවක් ඇතිවීමයි. ඒත් ඇතැම් අවස්ථාවලදී වකුගඩු දෙකෙහිම පිළිකා ඇතිවෙන්න පුළුවන්. මුල් කාලයේම වකුගඩු පිළිකා හඳුනා නොගතහොත් එය ශරීරයේ අනෙක් අවයවවලට පැතිරීමේ අවදානමක් තියෙනවා. අපි සාමාන්‍යයෙන් දකින ප්‍රධානපෙළේ වකුගඩු පිළිකාවක් තමයි Renal Cell Carcinoma කියන්නේ. ඊට අමතරව කුඩා දරුවන්ටත් වකුගඩු පිළිකා හැදෙන්න පුළුවන්. ඒවා Wilms Tumor නමින් හඳුන්වනවා.”
වකුගඩු පිළිකා ඇතිවීමට බලපාන හේතු කවරේද?
“වකුගඩු පිළිකා ඇතිවෙන්න නිශ්චිත හේතුවක් තවම පූර්ණ වශයෙන් හඳුනාගෙන නැහැ. ඒත් වකුගඩු පිළිකාවක් ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි කරන හේතුසාධක කිහිපයක් තියෙනවා. ඉන් එකක් තමයි දුම් පානය කිරීම. දුම් පානය දීර්ඝකාලීනව සිදු කරන පුද්ගලයන්ට වකුගඩු පිළිකා ඇතිවීමේ අවධානමක් තියෙනවා. ඊට අමතරව අධි රුධිර පීඩනය තියෙන අයටත් වකුගඩු පිළිකා ඇතිවෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම ජානමය රෝග තත්ත්වයන් ඇති අයටත් වකුගඩු පිළිකා හැදෙන්න පුළුවන්. ඒ වගේම වයස වැඩි වෙන්න, වැඩිවෙන්න වකුගඩු පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම වැඩියි. කාන්තා හා පිරිමි පුද්ගලයන් සංසන්දනය කළොත් පිරිමි අයට තමයි වැඩි වශයෙන් වකුගඩු පිළිකා තත්ත්වයන් ඇතිවෙනවා දකින්න ලැබෙන්නේ. ඒත් මින් අදහස් කරන්නේ නෑ, මේ අවදානම් තියෙන අයට අනිවාර්යයෙන් වකුගඩු පිළිකා ඇතිවෙනවා කියලා. සමහර වෙලාවට මේ අවදානම් තත්ත්වයන් තිබිලත් පිළිකා ඇතිවෙන්නෙ නෑ. ඒත් සමහර අයට මේ කිසිම අවදානමක් නැතුව වකුගඩු පිළිකා ඇතිවෙලා තියෙනවා. ඒ නිසා තමයි තවමත් මේ සඳහා නිශ්චිත හේතුවක් හොයාගන්න බැරි වෙලා තියෙන්නේ.”
වකුගඩු පිළිකාවක් හඳුනාගත හැකි රෝග ලක්ෂණ මොනවාද?
“මුල් කාලයේදී වකුගඩු පිළිකා තත්ත්වයන් හොයාගන්න අමාරුයි. වකුගඩු පිළිකාව වැඩෙන්න වැඩෙන්න තමයි ලක්ෂණ පෙන්වන්නේ. මුල් කාලයේ ලක්ෂණ ඇත්තෙම නැති තරම්. මෙහි රෝග ලක්ෂණ ලෙස මූත්‍ර සමඟ ලේ පිටවීම, මූත්‍රවල පාට රතු, රෝස පැහැයක් ගැනීම, කොන්දේ වකුගඩු පිහිටා ඇති ස්ථානයේ වේදනාවක් හට ගැනීම, අධික ලෙස මහන්සිය, කෑම අරුචිය, හේතු නොමැතිව කෙට්ටු වීම, කිසිදු ආසාදනයක් නොමැතිව උණ ගැනීම, රාත්‍රී කාලයේදී අධික ලෙස දහඩිය දැමීම, ඇඟේ රුධිර පීඩනය වැඩිවීම, කකුල් ඉදිමීම ආදිය හඳුනාගන්න පුළුවන්. මේ ලක්ෂණ වකුගඩු පිළිකා නිසාම පමණක් නෙවෙයි Less Serious Conditions වලදිත් එන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නේ වකුගඩුවල ගල් තිබීම හෝ වෙනත් ආසාදන තත්ත්වයක් හේතුවෙන් වුණත් මේ රෝග ලක්ෂණ ඇති වෙනවා. ඒ නිසා මේ ලක්ෂණ තියෙනවනම් වකුගඩු පිළිකාවක්මයි කියලා බය වෙන්න ඕන නෑ. ඒත් එවැනි ලක්ෂණ වේ නම් වහාම වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සඳහා යොමුවීම තුළින් පිළිකාවක් ද නැත්නම් වකුගඩුවල වෙනත් ආසාදන තත්ත්වයක් ද කියන එක හඳුනාගෙන ප්‍රතිකාර සඳහා යොමුවෙන්න පුළුවන්.”
වකුගඩු පිළිකා වෙනත් ශරීර කොටස් වෙත පැතිරීමේ අවදානමක් තිබේද?
“වකුගඩු පිළිකා ශරීරයේ අනෙක් අවයවවලටත් පැතිරෙනවා. ඒකට අපි කියන්නේ Metastases කියලා. සාමාන්‍යයෙන් වකුගඩු පිළිකා පැතිරෙන්නේ රුධිර මාර්ග හෝ වසා මාර්ග හරහා. ප්‍රධාන වශයෙන් පෙණහලුවලට, ඊට අමතරව අක්මාව, අස්ථි, මොළය, වසා ග්‍රන්ථිවලට පැතිරෙන්න පුළුවන්. පිළිකාව පැතිරුණායින් පස්සේ බෙහෙත් කරන්න ගියාම තත්ත්වය බොහොම සංකීර්ණ වෙනවා. එහිදී අනිත් අවයවවලට අවශ්‍ය විදිහට තමයි ප්‍රතිකාර කරන්න වෙන්නේ. මෙවැනි තත්ත්වයකදී පූර්වයේ සඳහන් කළ ලක්ෂණවලට අමතරව අස්ථිවලට ගියොත් අස්ථිවල වේදනාව, පෙණහලුවලට ගියොත් හුස්ම ගැනීමේ වේදනාව, මොළයට ගියොත් ස්නායු සම්බන්ධ අපහසුතා ඇතිවෙන්න පුළුවන්. මේ නිසා වකුගඩු පිළිකා මුල් අවස්ථාවේදීම හඳුනාගැනීම හරිම වැදගත්. ඒ සඳහා වකුගඩු පිළිකා පිළිබඳ මිනිසුන් අතර දැනුමක් තිබීම වගේම Regular Checkups සඳහා යොමුවීම සිදු විය යුතුයි.”
වකුගඩු පිළිකා සඳහා ඇති ප්‍රතිකාර ක්‍රමවේදයන් මොනවාද?
“වකුගඩු පිළිකා සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී වඩාත් සුදුසු ප්‍රතිකාර ක්‍රමවේදය තෝර ගැනීම සඳහා මූලික කරුණු කිහිපයක් පිළිබඳ සොයා බලනවා. පිළිකාවේ ප්‍රමාණය, කෙතරම්දුරට මෙය පැතිරිලා තියෙනවාද, රෝගියාගේ සාමාන්‍ය ශරීර සෞඛ්‍යය කොහොමද ආදී කරුණු පිළිබඳ බලලා තමයි වෛද්‍යවරුන් ප්‍රතිකාර ක්‍රමය තීරණය කරන්නේ. වකුගඩු පිළිකා සඳහා වන ප්‍රධානතම ප්‍රතිකාරය තමයි ඔපරේෂන් කරන එක. මෙය තමයි වකුගඩු පිළිකාවක මුල් අවස්ථාවේදී ඇති හොඳම ප්‍රතිකාර ක්‍රමය වන්නේ. මෙහිදී ඔපරේෂන් ක්‍රම කිහිපයක් තියෙනවා. පිළිකාව පොඩි ප්‍රමාණයක එකක් නම් අපි පුළුවන්තරම් බලන්නේ රෝගියාගේ වකුගඩු ආරක්ෂා කරන්න. වකුගඩු කියන්නේ හරිම වැදගත් අවයවයක්. ඒ නිසා පුළුවන් තරම් වකුගඩුව ආරක්ෂා කරගන්න, අපි පිළිකා තියෙන කොටස විතරක් ඔපරේෂන් එකක් මඟින් ඉවත් කරනවා. එය Partial Nephrectomy ලෙස හඳුන්වනවා. ඊට අමතරව වකුගඩු පිළිකාව බැරෑරුම් තත්ත්වයක තියෙනවා නම් ඔපරේෂන් එකක් මඟින් මුළුමනින්ම වකුගඩුව ඉවත් කරනවා. එය Radical Nephrectomy ලෙස හඳුන්වනවා. වකුගඩු පිළිකාව ප්‍රමාණයෙන් විශාල නම් අපි සැත්කම මඟින් ඒ අවට ඇති වසාග්‍රන්ථි ඉවත් කරනවා. වකුගඩු පිළිකා, සැත්කම් මඟින් ඉවත් කිරීමේදී කොන්දේ අඩියක පමණ කැපුමක් යොදා තමයි සැත්කම කරන්නේ. ඒත් ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර රෝහලේ 3D Laparoscopic Surgery මඟින් තමයි වකුගඩු පිළිකා ඉවත් කරන්නේ. 3D තාක්ෂණය සහිත Laparoscopic භාවිතකොට උදරයේ සිදුරු කිහිපයක් විදලා, ඒ හරහා ගොස් Radical Nephrectomy හෝ Partial Nephrectomy සිදුකරනවා. එවිට රෝගියාගේ ශරීරයේ බොහොම අඩුවෙන් තමයි තුවාල ලකුණු සිටින්නේ. Open Operation එකකට වඩා මෙමඟින් රෝගියාට ඉක්මන් සුවය ලැබීම ඇති ඉඩකඩ වැඩියි. වකුගඩු පිළිකාව ශරීරයේ අනෙක් අවයව දක්වා පැතිරී ඇත්නම් වෙනත් ප්‍රතිකාර ක්‍රමයන් ද උපයෝගී කරගන්නවා. පිළිකාව අස්ථි සහ මොළයට පැතිරිලා නම් Radiation Therapy කරනවා. Chemotherapy වකුගඩු පිළිකාවලදි භාවිත කරන්නේ බොහොම අඩුවෙන්.”
වකුගඩු පිළිකා වළක්වා ගන්නේ කොහොමද?
“දුම් පානයෙන් වැළකීම, ශරීරයේ බර සමබරව පවත්වාගෙනයෑම, පලතුරු, පලා වර්ග, එළවළු වැඩි වශයෙන් ආහාරයට ගැනීම, ව්‍යායාම කිරීම, අධි රුධිර පීඩනය පාලනය කර ගැනීම, වේදනා නාශක භාවිතය අවම කිරීම, ඇල්කොහොල් භාවිතය අවම කිරීම මඟින් වකුගඩු පිළිකා ඇතිවීමේ අවදානම අවම කරගන්න පුළුවන්. ඒ වගේම පවුල් ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන් පවතින දැනුමත් මෙහිදී වැදගත්. මින් පෙර පවුලේ සාමාජිකයන්ට වකුගඩු පිළිකා තත්ත්වයන් තිබී ඇත්දැයි සොයා බලා ජානමය වශයෙන් එවන් රෝගයක් වැළදීමේ ඉඩකඩ තියෙනවද කියන එක හොයලා බලන්න ඕන. ඒ වගේම මූත්‍ර සමඟ ලේ පිටවීම වැනි රෝග ලක්ෂණ තිබුණොත් Regular checkups සඳහා යොමුවීම අත්‍යවශ්‍යයි. වකුගඩු පිළිකා ඇතිවීම සඳහා නිශ්චිත හේතුවක් සොයාගෙන නැතිමුත් මෙම ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය තුළින් පිළිකා තත්ත්වයන් ඇතිවීමේ අවදානම අවම කරගන්න පුළුවන්.”
ඉන්දීවරී පෙරේරා
Post a Comment